Schijnzelfstandigheid bij consultants

Inleiding: theorie vs. realiteit

“Schijnzelfstandigheid” klinkt als een juridisch monster. In de praktijk valt het voor consultants vaak mee, zeker als je via een agency werkt en regelmatig van project wisselt. Zo’n tussenpersoon fungeert vaak als buffer en bevestigt dat je echt als zelfstandige werkt, niet als verkapte werknemer.

---

Waarom agencies geruststellen

Veel consultants factureren via een agency dat de opdracht bij de eindklant plaatst.

Dat helpt omdat:

• je meerdere klanten of projecten hebt en zo je zelfstandige profiel versterkt;
• contractueel wordt vastgelegd dat er geen hiërarchische controle is;
• je niet focust op één opdrachtgever, waardoor het risico op herkwalificatie afneemt.

---

Contract + praktijk: samen bepalend

De wetgeving benadrukt dat contractuele afspraken én de feitelijke samenwerking samen je statuut onderbouwen. Een helder contract volstaat niet als je in de praktijk werkt zoals een werknemer. Even checken waarop je let:

• Goed geformaliseerd als samenwerking (geen vakantiegeld, geen groepsverzekering, geen vaste maandlonen).
• Autonomie in werktijden, werkwijze en gebruik van eigen tools en methodes.
• Aansprakelijkheid en zelfstandigheid duidelijk in je contract.

---

Wanneer wél op je hoede zijn?

Fiscus en RSZ kijken extra scherp naar situaties zoals:

• Vast personeel dat vertrekt als werknemer en onmiddellijk terugkeert als freelancer.
• Constructies die loonkosten willen ontwijken: echte no-go’s.

---

Bewaar de juiste balans

Laat je niet meeslepen door paniekverhalen. Werk je via een agency, heb je meerdere projecten en een degelijk contract dat je ook in de praktijk naleeft? Dan ben je doorgaans goed afgedekt. Zorg dat:

• je contract je zelfstandigheid bevestigt;
• je praktijk dat contract volgt;
• afspraken met opdrachtgever of agency passen bij de zelfstandige aard van je werk.

---

Twijfel? Laat beoordelen

Bij twijfel kan je terecht bij de Administratieve Commissie ter regeling van de Arbeidsrelatie (CAR) om te laten beoordelen of je relatie als zelfstandige of loondienst moet worden gekwalificeerd.

---

Conclusie

Voor veel consultants is schijnzelfstandigheid vooral een theoretische zorg. Werk je via een agency, met meerdere projecten en een helder contract dat je in de praktijk naleeft? Dan is er meestal weinig aan de hand. Ga met een gerust hart je freelance pad verder—met aandacht voor de regels, maar zonder overmatige angst.